آشنایی با نرم افزارهای آماری
دوشنبه ۲ ارديبهشت ۱۳۹۲
بخش 1
اس پی اس اس چیست؟
(اس‌پی‌اس‌اس( به انگلیسی: SPSS نام یک نرم‌افزار رایانه‌ای است که برای تحلیل‌های آماری به کار می‌رود. «اس‌پی‌اس‌اس» مخفف «بستهٔ آماری برای علوم اجتماعی» است.
پیشینه
نخستین نسخهٔ این نرم‌افزار در سال ۱۹۶۸پس از تاسیس «نرمن نی» منتشر شد، که سپس به یک کارشناس ارشد علوم سیاسی در دانشگاه استانفورد، و اکنون استاد محقق در دانشکدهٔ علوم سیاسی دانشگاه استانفورد و استاد بازنشستهٔ علوم سیاسی در دانشگاه شیکاگو بوده‌است.
Spss چيست ؟
يك تجزيه كننده جامع و انعطاف پذير آماري و يك سيستم مديریت داده است. Spss مي تواند داده ها را تقريباً از همه انواع فايل ها بگيرد و از آنها در توليد گزارش هاي جدول بندي شده ، نقشه ها ،نقشه پخش/ توزيع و روند/ توسعه ،آمارهاي توصيفي و تجزيه و تحليل آماري جريان پيچيده و رفتار مركب داده ها ... استفاده كند. Spss در پلت فرمهاي مختلفي چون سيستم هاي : Windows-Mancintash-Unix... قابل اجراست . نسخه ويندوز Spss، تمامي قابليت هاي قالب اصلي برنامه Spss را براي محيط كامپيوترهاي شخصي بوجود مي آورد . Spss شما را براي اجراي بسياري از تجزيه و تحليلها در كامپيوتر شخصي خود كه پيشتر در ماشين هاي بسيار بزرگتر ميسر بودند ،قادر ميسازد . نسخه ويندوز Spss، يك برنامه كاربردي كه تجزيه و تحليل هاي آماري را براي همه سطوح از كاربران بيش از پيش شهودي ميسازد ، بوجود ميآورد. فهرست هاي ساده و انتخاب كادرهاي گفتگو آنرا قادر ميسازد تا تجزيه و تحليل هاي مركب و مخلوط را بدون نوشتن حتي يك خط قواعد دستوري ، بوجود آورد. ويراستار داده هاي ساختاري Spss مانند يك صفحه گسترده ي ساده و كارآمد سودمندي هائي جهت وارد كردن داده ها و به اشتراك گذاشتن فايل هاي داده هاي شغلي ،عرضه مي كند. قصد مهم و كيفيت ارائه نقشه ها و طرح ها مي توانند بوجود آمده و ويرايش شوند. با استفاده از نظريه پرداز Spss شما مي توانيد داده هاي خروجي را با بيشترين انعطاف پذيري ارائه نمائيد .
آماری که نرم‌افزار پایه شامل می‌شود:
- آمار توصیفی: جدول‌بندی شطرنجی، بسامدها، توصیفات، کاوش، آمار توصیفی نسبی
- آماردو متغیری: میانه‌ها، آزمون تی، تحلیل پراکنش، همبستگی، آزمون‌های غیر پارامتری
- پیش‌بینی برآمدهای عددی: برگشت خطی
- پیش‌بینی برای تشخیص گروه‌ها: تحلیل عاملی، تحلیل خوشه‌ای،جداکننده
انواع تحلیل آماری
آمار را می‌توان به دو دسته عملیات تقسیم کرد:
- آمار توصیفی: شیوه‌هایی است که برای خلاصه کردن مقادیر بزرگی از داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از این توصیف‌ها در مکالمه‌های روزمره به کار می‌روند، مثلا اگر شما از متوسط درآمد سخن می‌گویید در حال استفاده از آمار توصیفی هستید.
- آمار استنباطی: شیوه‌هایی است که با استفاده از آنها از داده‌های جمع‌آوری شده نتیجه‌ای استنباط می‌کنیم. آمار استنباطی ما را قادر می‌سازد سوال‌هایی از نوع «آیا تفاوتی وجود دارد؟» یا «آیا رابطه‌ای وجود دارد؟» را به زبان ریاضی پاسخ دهیم.
انتخاب آزمون آماری مناسب اس‌پی‌اس‌اس به شما نمی‌گوید چه آزمونی برای تحلیل داده‌هایتان به کار برید. اگر بخواهیم روشن‌تر بگوییم، شما باید این موارد را مورد ملاحظه قرار دهید:
- - طرحی را که مورد استفاده قرار داده‌اید.
- - تعداد متغییرهایی که دستکاری کرده یا اندازه‌گیری نموده‌اید.
- - نوع داده‌هایی که جمع‌آوری کرده‌اید.
- - در متغییرها به دنبال تفاوت هستید یا رابطه.
- تحلیل داده‌ها با بهره ازSPSS
در تحلیل داده ها با استفاده از اس‌پی‌اس‌اس، سه مرحلهٔ اساسی وجود دارد. نخست باید داده‌های خام را وارد کنید و آنها را در یک پرونده ذخیره نمایید. دوم باید تحلیل مورد نیاز را برگزینید و آن رامشخص کنید. سوم برونداد را وارسی کنید.
منبع: ویکیپدیا http://www.spss4u.blogfa.com/cat-4.aspx
بخش 2
نرم افزار مینی تب minitab
این نرم افزار برای نخستین بار در پنسیلوانیای آمریکا نوشته شده است که دارای قابلیتهای شگفت انگیز در تجزیه و تحلیل داده‌هاست. استفاده ساده و کاربرد زیاد و اجرای فرمانها از طریق منوها و نوشتن دستورات در محیط session از خصوصیات آن می‌باشد.
Minitab با داشتن خروجی‌های بسیار دقیق و مناسب ( در حد هزارم اعشار) در زمینه‌هایی از قبیل آمار توصیفی، رگرسیون، روشهای چند متغیره پیوسته و گسسته، طرح آزمایشها، سریهای زمانی، کنترل کیفیت آماری و …. کاربرد دارد و از همه مهمتر Minitab دارای یک ویژگی است که با داشتن یک راهنمای قوی و مناسب امکان دستیابی به منوها را تسهیل می‌سازد. همچنین می‌توان برای اجرای فرمانهایی که در منو موجود نیست، یک ماکروی کوچک نوشت و آن را اجرا کرد.
قابلیت‌ها: 1- احتمالات و توزیع‌های گسسته و پیوسته 2- شبیه‌سازی داده‌های تصادفی بر پایه توزیع‌های مختلف
آمار توصیفی
روشهای گرافیکی جهت تشریح داده‌ها
تخمین‌های نقطه‌ای و فاصله ای و برآورد آمار‌های مربوطه آنالیز واریانس و تجزیه و تحلیل مقادیر باقیمانده و بررسی اثرپذیری حاصله از عوامل مختلف بر نمونه‌های جمع‌آوری شده ابزارهای تجزیه و تحلیل سیستم‌های اندازه‌گیری آزمون‌های ناپارامتری حول جوامع با پارامترها و توزیع نامشخص پیش‌بینی و پیش‌گیری بر پایه رگرسیون خطی و سریهای زمانی ابزارهای کنترل کیفیت آماری شامل نمودار پارتو، نمودار علت و معلول ، نمودار دنباله، نمودار چند متغیر، نمودار متقارن و نمودارهای کنترل ابزارهای طراحی و تحلیل طرح‌های آزمایشی ابزار تعیین اندازه نمونه و قدرت آزمون ابزارهای آنالیز بقا و قابلیت اطمینان آنالیزهای چند متغیره علاوه بر موارد یاد شده در بالا که مربوط به مباحث علمی نرم‌افزار بود از دیگر قابلیتهای نرم‌افزاری Minitab می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ارتباط بادیگر نرم‌افزارها مخصوصا نرم‌افزارهای بانک اطلاعاتی (ODBC) اعمال توابع محاسباتی و ریاضی و نیز امکان کارکردن با داده‌ها از جمله رتبه‌بندی، مرتب‌کردن فیلترکردن داده‌ها، ادغام کردن کاربرگ‌ها و …. راهنمایی تحت عنوان Stat Guide (راهنمای آماری) که مباحث آماری کلیه بحث‌های موجود در این نسخه را به صورت Online در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
از دیگر قابلیتهای این نسخه تعریف فایلی تحت عنوان پروژه می‌باشد که چندین کاربرگ، نمودار، تحلیل‌های آماری جدا و قالب‌بندی شده را در یک فایل پروژه ذخیره می‌کند و با Project Manager کار مدیریت آنها را دنبال می‌کند.
نرم‌افزار Minitab در مقایسه با نرم‌افزارهای مشابه از نظر توانایی نرم‌افزاری در حد معمول و متعادل است ولی از آنجایی که کار با نرم‌افزار و ورود اطلاعات و مدیریت آنها نسبتاً ساده است به عنوان یک نرم‌افزار کاربر پسند به شمار می‌رود و در صنعت استفاده از آن به وفور مشاهده می‌گردد.
منبع: سایت انجمن علمی دانشگاه پیام نور قم